Hôm nay là tròn 1 tháng mình đồng hành cùng que cấy tránh thai. Mình đã nhận được rất nhiều câu hỏi của mọi người qua FB Story từ ngày đầu tiên đi cấy que về. Nhân dịp tròn 1 tháng trải nghiệm, nên mình sẽ chia sẻ kỹ hơn với mọi người về:
- Lý do mình quyết định sử dụng que cấy
- Bạn có nên đi cấy que giống mình không?
- Q&A tất cả các thắc mắc mà mọi người đã gửi về
Tại sao mình lại quyết định đi cấy que cấy tránh thai?
Dạo này mình cảm thấy muốn đổi gió, vì 2 lý do chính:
- Mình đang trong 1 mối quan hệ cam kết lâu dài, hiểu rõ lịch sử tình trường của đối tác nên không lo lắng về các bệnh STIs
- Mình muốn thử nghiệm 1 phương pháp có hiệu quả cao để xuất trong mà không lo có bầu.
Từ 2 lý do chính này, mà mình đã cân nhắc tất cả các biện pháp tránh thai khác như sau:
- Bao cao su, màng phim, gel diệt tinh trùng: hiệu quả thấp, và rườm rà. Cá nhân mình không thích việc phải thao tác nhiều bước và chờ đợi cho gel có tác dụng, rồi vẫn có rủi ro dùng không đúng, mình ko tự tin vào khả năng đặt màng phim hoặc bôi gel đặt diaphram đúng chỗ của bản thân.
- Thuốc tránh thai: Cá nhân mình ko thể nhớ và đảm bảo việc luôn uống thuốc đúng giờ và đều đặn, nên mình cần 1 biện pháp mà ko cần nhớ hay thao tác gì hết để nhẹ đầu và vẫn biết rằng mình an toàn.
- Diaphram, vòng âm đạo: cũng lại phải thao tác lòng vòng nên hơi mệt, và bản thân không tự tin với việc đặt đúng vị trí.
- Miếng dán, tiêm tránh thai: Hiệu quả trong vài tuần hoặc vài tháng. Không đủ đô với mình, nghĩ tới việc được vài tuần lại phải đi hẹn bác sĩ, ở UK đặt lịch hẹn bác sĩ hơi lâu, nên mình thích các phương pháp lâu dài cỡ vài năm luôn.
- Đặt vòng tử cung IUD: không chứa hormone và có hiệu quả trong 5 năm, tuyệt zời!! Nhưng tác dụng phụ thường gặp nhất là khiến kỳ kinh ra nhiều và đau hơn. Bình thường kỳ kinh của mình đã rất nhiều và rất rất đau rồi, nên mình chắc chắn ko thể chịu đau hơn nữa, mình không muốn trải nghiệm thử rủi ro này 🙁
- Đặt vòng từ cung IUS: tương tự như IUD nhưng chứa hormones, có tác dụng phụ là kỳ kinh không đau và nhẹ nhàng hơn giống như que cấy. Tuyệt zời~ Nhưng mà cá nhân mình ko thích việc đi nhét cái gì vô tử cung và có 2 cái dây nhỏ lơ lửng bên trong =))
=> Đó là tất cả cân nhắc của mình về các biện pháp tránh thai khác nhau, từ đó mà mình thấy que cấy tránh thai là lựa chọn phù hợp nhất với cá nhân mình:
- Hiệu quả cao >99% trong nhiều năm ở điều kiện thường (tỉ lệ này ở BCS là 82%).
- Giúp bớt đau bụng kinh.
- Có thể xuất trong.
- Mình oke với việc nhét que vào tay hơn so với việc nhét que vào tử cung.
Que cấy, tất nhiên, có tác dụng phụ như bất cứ phương pháp tránh thai hormone nào khác.
Tuy nhiên, mỗi người sẽ có những phản ứng rất khác nhau. Mình ko thể biết là liệu mình có chắc chắn gặp phải các vấn đề như người khác không, và cách duy nhất là tự bản thân mình trải nghiệm nó. Mình sẵn sàng đón nhận các trải nghiệm này, để hiểu cơ thể mình hơn, và mình biết là nếu quá khó chịu thì mình có thể tháo que ra bất cứ khi nào để trở về trạng thái bình thường.
Sau 1 tháng thì mình vẫn đang rất happy với lựa chọn này ^^! Mình sẽ chia sẻ kỹ hơn trong phần Q&A dưới đây.
Vậy bạn có nên đi cấy que giống mình không?
Đây là một quyết định mang tính cá nhân, đó là lý do vì sao mình giải thích rất kỹ lý do mình lựa chọn que cấy so với các biện pháp khác như ở trên, để bạn hiểu tại sao mình lại tư duy như vậy, mình cân nhắc những điều gì để đưa ra quyết định đó.
Thông điệp quan trọng nhất mình muốn chia sẻ tới mọi người, đó là:
Không có biện pháp TỐT nhất, chỉ có biện pháp PHÙ HỢP nhất, và nó phụ thuộc vào hoàn cảnh đời sống, kinh tế, cơ thể, sở thích, nhu cầu, và giới hạn của cá nhân mỗi người.
Không ai có thể biết được liệu cơ thể bạn có phản ứng như cơ thể người khác hay ko, ko ai có thể biết được giới hạn của bạn có tương tự như sức chịu đựng của người khác hay ko. Vậy nên, mọi review chỉ là để tham khảo, và đừng bao giờ áp đặt những thứ của người khác lên bản thân mình nha ^^!
Cụ thể hơn, sau đây là câu hỏi mọi người gửi về, và trải nghiệm cá nhân của mình trong 1 tháng qua ^^!:
1. Que cấy là gì? Hoạt động như thế nào? Tác dụng bao lâu?
Đó là 1 chiếc que cỡ như… thân que bông ngoáy tai =)), hoặc que diêm, có chứa hormone progestogen, được cấy vào lớp da dưới cánh tay.
Nó sẽ thẩm thấu hormone vào mạch máu, giúp tăng lớp dịch nhầy ở cổ tử cung để hạn chế khả năng di chuyển của tinh trùng, làm mỏng lớp niêm mạc tử cung (a.k.a kinh nguyệt) để giảm khả năng trứng thụ tinh có thể làm tổ, và kìm hãm việc rụng trứng.
Que cấy có tác dụng tránh thai trong 3 năm.
2. Cấy vào tay như thế nào? Có đau không?
Mọi thứ diễn ra rất nhanh (cỡ 3 phút), và không đau tí nào!
Tổng thời gian mình ở phòng khám là cỡ 30 phút, nhưng là để đợi chờ đến lượt và nói chuyện với bác sĩ về đủ thứ :)) còn thời gian thực tế thao tác việc cấy que thì có 2-3 phút à. Chưa kịp nghĩ gì đã xong rồi :))
Que cấy thông dụng nhất hiện nay là Nexplanon, nó đi kèm với 1 dụng cụ nhỏ để bắn que vào trong da như hình dưới đây. Bác sĩ sẽ làm tê cánh tay, rùi dùng dụng cụ này rạch 1 lỗ bé tí ở cách tay và đẩy que cấy vào trong da.
Khi mới cấy xong thì sẽ cần khoảng 3-5 ngày cho da lành lại, xung quanh chỗ cấy que ở cánh tay sẽ bầm tím, trông thì vậy thôi nhưng ko đau đâu nha ^^!
Sau 1 tháng thì vết cấy que của mình gần như đã biến mất hoàn toàn rùi, và chỉ có thể cảm nhận bằng cách ấn ấn vào da để xem có cái que cộm cộm ở đó hay không thôi ^^!
3. Còn rất trẻ và đang đi học thì có dùng que cấy được không?
Hoàn toàn OK! Hướng dẫn sử dụng của que Nexplanon là bất cứ ai đủ 18 tuổi là có thể sử dụng được rồi.
Ở UK nơi mình sống, người ta còn cân nhắc sử dụng que cấy cho học sinh dưới 18 tuổi luôn. Tuy nhiên cái này sẽ luôn cần tư vấn và chỉ định với bác sĩ.
Ở VN mọi người rất hay có suy nghĩ là: các biện pháp tránh thai lâu dài chỉ dành cho người đã có gia đình hoặc có con. Điều này chẳng dựa trên bất cứ cơ sở khoa học hay logic nào cả 🙁 Việc có chồng con không phải là điều kiện để chúng ta dùng hoặc không dùng 1 biện pháp tránh thai.
4. Chưa từng quan hệ thì có dùng que cấy được không?
Cũng được lun! Có nhiều bạn dùng que cấy để giảm đau bụng kinh, hoặc để ko có kinh, hoặc để lo xa nếu có lúc nào đó xảy ra quan hệ thì mình luôn được an toàn (tuy nhiên hãy luôn nhớ phải dùng BCS để phòng rủi ro STI nha).
5. Cấy xong thì phải đợi bao lâu mới được quan hệ?
Bạn có thể cấy bất cứ khi nào mình muốn. Nếu cấy trong vòng 5 ngày đầu tiên của chu kỳ kinh thì bạn có thể quan hệ ngay sau khi cấy. Nếu sau 5 ngày rồi thì cần đợi 7 ngày sau mới được quan hệ.
Nếu bạn muốn quan hệ sớm hơn, thì phải dùng thêm 1 biện pháp khác (BCS, thuốc tránh thai) vì dưới 7 ngày thì que cấy chưa phát huy tác dụng được.
6. Cấy xong thì quan hệ trần xuất trong được không?
Hoàn toàn được. Và tỉ lệ dính bầu khi quan hệ trần xuất trong là dưới 1%. Nên khá là yên tâm ha ^^!
7. Có cần dùng kèm bao cao su nữa không?
Trong vòng 7 ngày đầu tiên sau khi cấy que thì sẽ cần dùng thêm BCS vì khi đó que cấy chưa phát huy hiệu quả tránh thai.
Hoặc nếu bạn quan hệ với 1 đối tác mà mình ko rõ lịch sử tình trường của họ như nào, bạn sẽ luôn cần dùng BCS vì đây là biện pháp duy nhất phòng tránh STI.
8. Có vận động mạnh (tập gym, tập tạ) được không? Que cấy có bị xê dịch lung tung không?
Hoàn toàn oke. Về lý thuyết thì 1 tuần sau khi cấy que là tập gym được rùi. Tùy tình trạng cơ thể và vết cấy mà bạn có thể cân nhắc thời gian quay lại phòng gym của mình.
Rất hiếm khi que cấy xê dịch, phải tác động rất mạnh kiểu leo núi hardcore lắm thì mới có rủi ro đó thui. Còn tập gym tập tạ thì vô tư, mình vẫn đi tập và chẳng có vấn đề gì hết ^^!
9. Dùng xong 3 năm sau thì có bầu được không?
Có! Đây là phương pháp an toàn, chính thống, được kiểm duyệt kỹ càng và cấp phép sử dụng rộng rãi. Nên hoàn hoàn có bầu được sau khi ngưng sử dụng. Thời gian để dính bầu sau khi tháo que cấy là khác nhau ở mỗi người. Có người sẽ có bầu ngay, có người thì cần thêm thời gian để cơ thể làm quen với tình hình mới.
10. Vừa sinh em bé xong thì khi nào cấy que được?
Về lý thuyết là ngay sau khi sinh xong, nếu bạn không gặp phải vấn đề sức khỏe nào khác, thì có thể sử dụng que cấy ngay lập tức.
Nếu cấy que trong vòng 21 ngày sau khi sinh, bạn sẽ có hiệu quả tránh thai ngay.
Nếu cấy que sau ngày thứ 21 sau khi sinh, bạn sẽ cần sử dụng thêm các biện pháp khác (VD: bao cao su) trong vòng 7 ngày trước khi có thể quan hệ trần.
Dùng que cấy khi đang cho con bú là an toàn.
11. Có gì khác so với thuốc tránh thai? Hiệu quả so với thuốc tránh thai là như thế nào?
Lượng hormones tiết vào cơ thể thấp hơn thuốc tránh thai.
Hiệu quả tránh thai cao hơn (>99%) so với thuốc tránh thai (91%)
Thời gian tránh thai cao hơn (3 năm) so với thuốc tránh thai (phải uống hằng ngày).
Cần được thực hiện bởi bác sĩ, trong khi thuốc tránh thai thì ra hiệu thuốc mua về uống là được.
12. Hiệu quả 100% không?
Không. Không có biện pháp tránh thai nào hiệu quả 100% hết, kể cả triệt sản 🙁
Que cấy thuộc top hiệu quả cao nhất, ở mức >99%, theo một số nghiên cứu thì nó là tầm 99.95%. Tuy nhiên, 0.001% thì vẫn là có xác suất rủi ro ^^!
Để hiểu thêm về so sánh hiệu quả của các biện pháp tránh thai, bạn có thể xem video 1 phút dưới đây
13. Đang dùng thuốc tránh thai thì có chuyển sang que cấy được không?
Hoàn toàn oke. Thực tế là trước khi mình đặt lịch đi cấy que, bác sĩ đã yêu cầu mình dùng thuốc tránh thai trong 3-4 tuần để đảm bảo là mình ko dính bầu. Bao cao su không được chỉ định do hiệu quả kém, nên bác sĩ yêu cầu 1 là dùng thuốc, 2 là không have sex.
14. Có bị nhiều tác dụng phụ như người ta nói không?
Về lý thuyết, tác dụng phụ thì nhiều, và được liệt kê đầy đủ trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc. Trước khi đặt lịch cấy que mình cũng phải trải qua 2 lần tư vấn khác với bác sĩ và y tá, để họ đưa các tài liệu và thông tin cần thiết cho mình, đảm bảo rằng mình nắm được tất cả các thông tin cần thiết về hiệu quả cũng như tác dụng phụ của que cấy và các biện pháp tránh thai khác.
Các tác dụng phụ phổ biến: rong kinh, mụn, tâm lý trồi sụt (mood swing), kinh nguyệt lung tung, bớt đau bụng kinh…
Tuy nhiên, các tác dụng này là rất khác nhau ở mỗi người. Và cơ thể chúng ta cần ít nhất 3-6 tháng để thích nghi với những sự thay đổi này và trở lại trạng thái bình thường.
Cá nhân mình thì chỉ bị có kinh dài hơn bình thường, còn các vấn đề khác thì ko bị ^^! Nhưng mình lại có 1 số biểu hiện không phổ biến khác.
Tuần đầu tiên mình bị sưng môi và đau lợi, rất đau luôn, mình ko hề nghĩ đó là tác dụng phụ của thuốc vì chúng không được nói tới trong các tài liệu mình đọc. Tuy nhiên khi mình kiểm tra các từ khóa riêng về việc sưng môi, đau lợi với que cấy, thì mới tìm được các thông tin nói rằng điều này là có thể xảy ra. Tuy nhiên thì 1 tuần sau là mọi thứ lại bình thường trở lại ^^!
Bạn thấy đó, phản ứng của mỗi người lên cùng 1 loại thuốc là rất rất khác nhau.
Vậy nên nếu bạn mới cấy que vô và thấy nhiều tác dụng phụ không mong muốn, hãy bình tĩnh và cho cơ thể mình 3-6 tháng để thích nghi nhé! 3-6 tháng là thời gian khuyên dùng bởi các bác sĩ.
Điều này áp dụng lên tất cả các biện pháp tránh thai chứa hormone. Nếu bạn dùng thuốc tránh thai hằng ngày, thì hãy dùng đều đặn ít nhất 3-6 tháng, đừng bỏ dở giữa chứng vội, và hoàn toàn không cần phải “xả thuốc” sau vài tháng như nhiều người đồn nhau đâu nha!
15. Có ảnh hưởng chu kỳ không? Có rong kinh không?
Cá nhân mình sau 1 tháng thì có, nhưng ko bị ảnh hưởng nhiều.
Kỳ kinh thông thường của mình rất đều tầm 5 ngày, 2 ngày đầu rất nhiều và rất đau. Khi cấy que thì kỳ kinh của mình kéo dài 8 ngày. 2 ngày đầu ko nhiều, và hoàn toàn ko đau đớn gì!! 1 điểm cộng quá lớn với mình vì từ hồi dậy thì đến giờ chưa có 1 kỳ kinh nào mình ko bị đau hết!! Mình luôn phải dùng thuốc giảm đau vì nó quá vật vã. Vậy mà sau hơn 20 năm cuộc đời có kinh, lần đầu tiên mình đến kỳ mà êm ru không có cảm giác là đang đến kỳ luôn á!
8 ngày rong kinh thì hơi khó chịu, nhưng trong ngưỡng chấp nhận được của mình. Không biết trong các tháng tới thì có thay đổi gì ko, nhưng ở thì hiện tại thì mình thấy rất ổn ^^!
16.Cấy que xong không có kinh nữa thì có sao không?
Hoàn toàn ko sao hết. Ngược lại, đây lại là điều nên kỳ vọng khi cấy que.
Bác sĩ có nói với mình là nếu cảm thấy khó chịu khi bị rong kinh thì bác sĩ sẽ kê thêm thuốc tránh thai để dùng kèm, giúp dừng hoàn toàn chu kỳ kinh nguyệt.
Điều này ko ảnh hưởng gì đến việc có thai sau này. Chỉ cần dừng sử dụng que cấy thì kinh sẽ quay trở lại và có bầu như bình thường thui!
Lý do không có kinh là vì hormone thay đổi khiến lớp niêm mạc tử cung không thể dày lên được, chứ không phải là nó cứ dày mãi lên như bức tường thành mà ko thoát ra ngoài được đâu nha :))
17. Có bị tăng cân không?
Cá nhân mình ko bị làm sao. Và việc tăng cân thực chất cũng ko hề như mọi người nghĩ. Mình đã từng viết 1 bài blog nói riêng về điều này, bạn xem ở đây nha:
18. Có bị mụn không?
Mình là một đứa da nhạy cảm và rất dễ nổi mụn. Mới một vài tháng trước thôi mình vừa trải qua một đợt break-out, mụn mọc không thể kiểm soát 🙁 sau đó mình đã phải rất khó khăn mới giúp da quay trở lại trạng thái bình thường hơn được.
Que cấy chứa progestin, hormone này được cho là rất dễ gây mụn. Vậy nên lúc đầu mình phải chuẩn bị tinh thần khá kỹ nếu gặp phải tác dụng phụ là nổi mụn.
Trộm vía là mình cũng ko bị làm sao hết. Có 1 cái mụn bọc mọc lên giữa trán thôi =)) còn đâu thì mọi thứ hiện tại vẫn láng mịn :))
19. Có làm ảnh hưởng tâm lý, giảm ham muốn, trầm cảm không?
Mình có cảm nhận được sự thay đổi cảm xúc. Tuy nhiên thì nó không quá ảnh hưởng tới cuộc sống của mình. Và mình luôn có những việc khác để làm nên những cảm xúc ẩm ương này cũng mau chóng tan biến.
Điều này phụ thuộc rất nhiều vào giới hạn chịu đựng và độ nhạy cảm về mặt cảm xúc của mỗi cá nhân. Đối với mình thì ko hề hấn gì, nhưng với người khác có thể sẽ rất khác.
20. Ở VN thì làm ở đâu? Giá bao nhiêu?
Các bệnh viện công và bệnh viện tư có dịch vụ cấy que cấy tránh thai đều có thể thực hiện thủ thuật này. Giá trung bình khoảng 3 triệu tùy nơi 😕
Ở UK là miễn phí cho tất cả mọi người. Nên nhiều bạn sinh viên vẫn có thể sử dụng được.
Chi phí ở VN có thể là cao so với túi tiền của sinh viên, nhưng nếu bạn cân nhắc chi phí mua bao, mua thuốc tránh thai trong 3 năm, thì việc bỏ ra 3 triệu với hiệu quả tránh thai cao thì rõ ràng là vẫn có thể kinh tế và hợp lý hơn 🙂
Nếu bạn đang, hoặc chuẩn bị đi du học ở các nước phát triển, bạn hãy tìm hiểu để sử dụng các dịch vụ y tế, khám sức khỏe sinh sản nhé, vì mọi thứ có thể đều miễn phí ^^!
Tuy nhiên, luôn nhớ là nếu bạn không rõ lịch sử tình trường của đối tác thì dù có cấy que bạn sẽ vẫn phải dùng BCS để phòng các bệnh STI nha.
Kết luận:
Trên đây là 20 thắc mắc chính mà mọi người đã hỏi mình. Các thông tin mình đưa ra trên đây là dựa vào các tài liệu khoa học, còn về trải nghiệm bởi các tác dụng phụ thì hoàn toàn là trải nghiệm cá nhân.
Tức là bạn đọc hết những điều này để hiểu về bản chất của phương pháp que cấy tránh thai, và tham khảo trải nghiệm cá nhân của mình để có thêm thông tin. Lựa chọn nên hay không nên dùng phương pháp này là hoàn toàn ở BẠN. Hãy cân nhắc tới các điều kiện của cá nhân BẠN để lựa chọn.
Vì như bạn thấy đó, phản ứng phụ ở mỗi người là vô cùng khác nhau. Bạn có thể đã nghe rất nhiều review không tốt về que cấy, nhưng với cá nhân mình thì lại đang là một trải nghiệm rất ổn và mình happy với nó. Cơ thể chúng ta không ai giống ai, chỉ có BẠN mới biết được điều gì là phù hợp nhất đối với bạn.
Hy vọng bài blog này sẽ mang đến 1 góc nhìn mới về trải nghiệm sử dụng que cấy tránh thai cho bạn ^^!
Yêu thương,
Hà Phạm.
Cảm ơn bạn đã đọc các nội dung trên She Talks. Để hiểu hơn về She Talks và người viết (là mình – Hà Phạm), mời bạn đọc bài viết này. Để tìm kiếm các nội dung khác trên She Talks, bạn có thể xem Hướng dẫn sử dụng She Talks tại đây.
Bạn có thể yêu thích nội dung này và muốn chia sẻ nó trên các kênh khác. Vui lòng đọc kỹ Hướng dẫn sử dụng về Trích dẫn nguồn và Bản quyền trước khi chia sẻ các nội dung trên She Talks.
Dưới đây là Series video “1 phút học SexEd cùng She Talks” trên Facebook:
1 Comment
Add Yours →[…] Hỏi đáp về que cấy tránh thai […]